بر اساس آمارهای رسمی، تعداد اجاره‌نشینان در ایران از ۱۲ درصد در سال ۱۳۶۵ به ۲۳ درصد تا سال ۸۵، به ۲۷ درصد تا سال ۹۰ و به ۳۸ درصد تا سال ۹۹ رسیده است. افزایش قیمت مسکن، خرید خانه را برای برخی از اقشار جامعه به یک رویا تبدیل کرده است، از سوی دیگر مبلغ وام ودیعه مسکن افزایش یافت.

به گزارش آماج خبر، این آمار و ارقام به آن معنی است که ۳۲ میلیون ایرانی درگیر مساله اجاره‌بهای مسکن هستند. این عدد از این منظر حائزاهمیت است که طبق آمارها، در مناطق شهری کشور ۴۳ درصد از هزینه‌های مستاجران مربوط به مسکن است؛ رقمی که معادل ۲٫۲ برابر میانگین هزینه‌های خانوارها در جهان است.

از طرفی اگرچه قرار بود مبلغ وام ودیعه مسکن در تهران کاهش پیدا کند اما امرور مدیرکل روابط عمومی بانک مرکزی از افزایش تسهیلات کمک ودیعه مسکن خبر داد و از تصویب مبلغ وام ودیعه مسکن توسط شورای پول و اعتبار خبر داد.

 

 خانه در تهران ۲ برابر گران‌تر از شهرهای ترکیه!

 

درحالی‌که قیمت مسکن در فروردین امسال در شهر تهران متری ۳۴ میلیون و ۲۷۳ هزار تومان بوده (معادل متری ۱۲۷۰ دلار) این میزان طی ماه فوریه ۲۰۲۲ میلادی در کل مناطق شهری کشور ترکیه ۵۳۷ دلار، در استانبول ۸۵۹ دلار، در آنکارا ۳۸۷ دلار و در ازمیر نیز متری ۶۲۵ دلار بوده است.

البته این ارقام درحالی است که طی فوریه امسال تورم نقطه‌به‌نقطه مسکن در ترکیه نسبت به فوریه سال گذشته میلادی در کل کشور ۹۶ درصد، در استانبول ۱۰۶ درصد، در آنکارا ۹۷ و در ازمیر نیز ۹۰ درصد افزایش داشته است. به‌عبارتی، با وجود اینکه مسکن ترکیه طی یک سال اخیر تورم ۹۰ تا ۱۰۰ درصدی را تجربه کرده اما باز هم قیمت مسکن در شهر تهران ۱٫۵ تا ۲ برابر شهرهای ترکیه است.

 

 مشکل اصلی بازار مسکن!

 

بانک مرکزی متوسط قیمت خرید و فروش یک متر مربع زیربنای واحد مسکونی را در فروردین سال جاری ۳۴ میلیون و ۲۰۰ هزار تومان اعلام کرد. این رقم مربوط به تهران است اما وضعیت در برخی کلان‌شهرهای دیگر نیز برای ساکنان آنها چندان ساده نیست. در چنین شرایطی تهیه مسکن برای برخی خانوارها به رویا تبدیل شده است.

اکنون تهرانی‌ها برای خرید یک خانه ۱۰۰ متری باید درآمد خود به مدت ۴۶ سال پس‌انداز کنند. بر اساس شاخص‌های بین‌المللی، این متراژ برای اقامت یک خانواده ۳ تا ۴ نفره مناسب است.

در چنین شرایطی، کارشناسان و فعالان بازار مسکن، از رکود در این بازار می‌گویند. فردین یزدانی، کارشناس حوزه مسکن، مشکل اصلی این بازار را نبود تقاضا دانست و بیان کرد: تحولات ۱۰ تا ۱۵ سال گذشته نشان داده است، هرموقع تقاضا و منابع مالی کافی برای خرید وجود داشته باشد، بازار خود حجم تولید را ایجاد می‌کرده. اما هرموقع وجود نداشته باشد، بازار با رکود مواجه می‌شود.

او درباره تاثیر عدم عرضه مسکن‌های مهر و مسکن ملی بر بر بازار گفت: انبوهی از مسکن هم که وارد بازار شود تا زمانی که تقاضا و توان خرید وجود نداشته باشد به‌صورت مسکن خالی بلااستفاده می‌ماند. کمااینکه هنوز هم واحدهایی از مسکن مهر خالی است.

 

دلیل حضور بانک در بازار املاک و مستغلات

 

در چنین شرایطی بیش از ۵۰ درصد دارایی بانک‌ها را املاک تشکیل می‌دهند. نتیجه این وضعیت در دوران رکود، عدم توان آنها در نقد کردن دارایی و در نتیجه اضافه برداشت آنها از بانک مرکزی است. این وضعیت به افزایش نقدینگی دامن می‌زند.

حالا و در حالی که قوانین و مقررات پیشین در این حوزه چندان عملی نشده‌اند، چندی پیش وزارت اقتصاد، سرمایه‌گذاری بانک‌ها در حوزه املاک و مستغلات را ممنوع اعلام کرد.

یزدانی درخصوص حضور بانک‌ها در عرصه املاک و مستغلات بیان کرد: یکی از دلایل گسترش نقش بانک‌ها در حوزه مسکن این است که املاک و مستغلات آنها اموالی بوده است که به‌دلیل عدم وصول مطالبات از بدهکاران دریافت کرده‌‌اند. بنابراین چاره‌ای به‌جز ورود به این بازار نداشته‌اند.

او دراین مورد ادامه داد: خروج بانک‌ها از این بازار به دو معنی است، یکی اینکه سرمایه‌گذاری جدیدی انجام ندهند یا سرمایه‌ها را نقد کنند. بخش دیگر به این معنی است که اموال ضبط شده را با هر قیمتی بفروشند که منطقی نیست.

 

 تاثیر خروج بانک‌ها بر بازار

 

این کارشناس درمورد تاثیر خروج بانک‌ها بر بازار گفت: تاثیر زیادی در بازار ندارد زیرا سهم اینها از بازار زیاد نیست. ولی ممنوعیت سرمایه‌گذاری بانک‌ها از نظر من می‌تواند اقدام مناسبی باشد.

یزدانی درخصوص جایگزین بانک‌ها در بازار مسکن توضیح داد: بخشی نهادهای غیردولتی و بخش عمومی هستند. ورود آنها در ساختار فعلی چندان تفاوتی به حضور بانک‌ها در این عرصه ندارد.

وی تصریح کرد: ولی به‌طور کلی ممکن است با خروج آنها جایگزین مناسبی وجود نداشته باشد. باتوجه به اینکه سرمایه‌گذاری درحوزه به‌ دلیل سود پایین جذابیتی برای بخش خصوصی ندارد.

 

 مبلغ وام ودیعه مسکن چقدر است؟

 

آنگونه گه بانک مرکزی در سایت رسمی خود اعلام کرده است، مبلغ وام ودیعه مسکن بین ۴۰ تا ۱۰۰ میلیون تومان است. مبلغ وام اجاره مسکن در تهران به ۱۰۰ میلیون تومان رسید که افزایش ۳۰ میلیون تومانی نسبت به سال گذشته دارد.

مبلغ ابن وام در مراکز استان‌ها ۷۰ میلیون تومان و در شهرهای بالای ۲۰۰ هزار نفر هم ۴۰ میلیون تومان است.

 

 

  • نویسنده : رقیه کدخدازاده